เราเชื่อว่าทุกคนไม่อยากให้มีอะไรเกิดขึ้นกับใบหน้าของเราอย่างแน่นอน ไม่ว่าจะเป็น สิว กระ จุดด่างดำ เพราะมันจะทำให้คุณรู้สึกเครียด หงุดหงิดมาก เนื่องจากไม่ว่าจะจัดการยังไงมันก็ปกปิดไม่มิดอยู่ดี นอกจากปัญหาข้างต้นแล้วยังมีสิ่งที่รุนแรงกว่านั้นอีกคือ การเป็น “ตากุ้งยิง” นั่นเอง ซึ่งเป็นอาการอักเสบของเปลือกตาซึ่งส่วนใหญ่การจากการติดเชื้อเฉียบพลันของเปลือกตาบนหรือล่าง มันอาจจะเป็นก้อนเนื้อ เม็ดสีแดง และเจ็บปวดและดูเหมือนสิว (1),(2)
แม้ว่าตากุ้งยิงส่วนใหญ่จะปรากฏเป็นตุ่มหนองเล็ก ๆ ตามขอบของเปลือกตาแต่ก็มีบางส่วนอาจเกิดขึ้นที่ด้านในได้เช่นกัน ปกติแล้วตากุ้งยิงจะดีขึ้นเอง ภายใน 1 สัปดาห์ โดยไม่ต้องมีการรักษาทางการแพทย์ใด ๆ (1) แต่หากตากุ้งยิงเปลี่ยนเป็นสีเหลือง และปล่อยหนอง คุณอาจจะต้องพบแพทย์ หลายคนเลือกที่จะใช้การประคบอุ่นเบา ๆ กับกุ้งยิง เพราะคิดว่าจะช่วยให้หนองออกได้ง่ายขึ้นและแก้อาการปวดและบวมได้ วิธีนี้จะได้ผลไหม ?
ในบทความนี้เราจะกล่าวถึงอาการของตากุ้งยิง วิธีการวินิจฉัย การรักษารวมถึงการดูแลที่บ้าน ปัจจัยเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น หากพร้อมแล้วเราก็ไปดูกันเลยค่ะ
กุ้งยิง คืออะไร ?
กุ้งยิง (hordeolum) เป็นตุ่มสีแดงคล้าย ๆ กับสิว ที่ขอบนอกของเปลือกตา เปลือกตาของคุณนั้นมักจะมีต่อมน้ำมันเล็ก ๆ จำนวนมากโดยเฉพาะบริเวณขนตา ดังนั้นผิวหนังที่ตายแล้ว สิ่งสกปรกหรือการสะสมของน้ำมันก็สามารถอุดตันรูเล็ก ๆ เหล่านี้ได้ เมื่อต่อมถูกปิดกั้นแบคทีเรียสามารถเจริญเติบโตภายในและทำให้กุ้งยิงพัฒนาได้ อาการของกุ้งยิง ได้แก่ (2)
- ปวดและบวม
- น้ำตาไหลออกมามากขึ้น
- มีตุ่มที่ก่อตัวขึ้นรอบ ๆ เปลือกตา
- เจ็บปวดและมีอาการคัน
ตากุ้งยิงมักจะหายไปเองภายใน 7 ถึง 10 วัน หากกุ้งยิงของคุณไม่เจ็บปวดอาจเป็นโรค Chalazion หรือเรียกว่าตากุ้งยิงแบบไม่เจ็บ ทั้งสองมีความคล้ายคลึงกัน แต่ Chalazion อาจใช้เวลานานกว่าในการรักษา (1)
1. ใช้ลูกประคบอุ่น
การประคบอุ่น เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพที่สุดในการรักษาตากุ้งยิง (1),(3) โดยความอุ่นจะช่วยนำหนองขึ้นสู่ผิว ละลายหนองและน้ำมันเพื่อให้กุ้งยิงระบายออกได้ตามธรรมชาติ แนะนำให้ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำอุ่นให้เปียก ตรวจสอบว่าน้ำไม่ร้อนเกินไป บิดผ้าให้หมาดโดยไม่มีน้ำหยด จากนั้นค่อย ๆ วางลงบนดวงตาของคุณประมาณ 5 ถึง 10 นาที อย่าบีบหรือพยายามที่จะเจาะกุ้งยิงเด็ดขาด และแน่นอนว่าคุณสามารถทำได้ 3 – 4 ครั้งในแต่ละวัน
2. ทำความสะอาดเปลือกตาด้วยสบู่อ่อน ๆ และน้ำ
เราขอแนะนำให้หลีกเลี่ยงสารเคมีสังเคราะห์ที่รุนแรงเมื่อทำความสะอาดบริเวณรอบดวงตา ส่วนผสมที่คุณเลือกควรไม่ก่อให้เกิด อาการแพ้และระคายเคือง เนื่องจากผิวรอบดวงตาบางกว่าส่วนอื่น ๆ ของใบหน้ามาก ดังนั้นคุณต้องระมัดระวังการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์กับบริเวณรอบดวงตาของคุณ เราขอแนะนำให้ใช้ โฟมทำความสะอาด เพื่อทำความสะอาดเปลือกตา เนื่องจากส่วนใหญ่มันประสิทธิภาพในการต่อต้านแบคทีเรียที่พบบ่อยบนเปลือกตา นอกจากนี้คุณยังสามารถเลือกแชมพูเด็กแบบธรรมชาติแล้วผสมกับน้ำอุ่นเล็กน้อย ใช้สำลีหรือผ้าเช็ดทำความสะอาดเช็ดเปลือกตาเบา ๆ คุณสามารถทำได้ทุกวันจนกว่าตากุ้งยิงจะค่อย ๆ ยุบลงไป การทำความสะอาดเปลือกตายังช่วยป้องกันไม่ให้เกิดกุ้งยิงในอนาคตได้อีกด้วย
3. ใช้ถุงชาอุ่น
แทนที่จะใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นคุณสามารถใช้ถุงชาอุ่น ๆ ได้ เราขอบอกเลยว่าชาดำทำงานได้ดีที่สุดเพราะช่วยลดการอักเสบ อาการบวม และมีคุณสมบัติในการต้านเชื้อแบคทีเรียอีกด้วย (4) เพียงเติมน้ำต้มลงในแก้วจากนั้นใส่ถุงชาลงไปราวกับว่าคุณกำลังชงชาดื่ม พักไว้ประมาณ 1 นาที รอจนถุงชาเย็นพอที่จะวางลงบนตาของคุณจากนั้นวางไว้บนตาของคุณประมาณ 5 ถึง 10 นาที ซึ่งคุณสามารถใช้ชาดำเป็นลูกประคบวันละ 2 ครั้ง เพื่อลดอาการบวมและอาการไม่สบายตัวที่เกี่ยวข้องกับตากุ้งยิง
4. ทานยาแก้ปวด OTC
ทานยาแก้ปวดที่ไม่ต้องสั่งโดยแพทย์ (OTC) เช่น ibuprofen (Advil) หรือ acetaminophen (Tylenol) เพื่อบรรเทาอาการ ซึ่งคุณต้องทำตามคำแนะนำบนบรรจุภัณฑ์ เพื่อให้แน่ใจว่าคุณได้รับปริมาณที่ถูกต้อง (5) หากกุ้งยิงก่อให้เกิดอาการปวดอย่างรุนแรงและรบกวนการทำกิจกรรมประจำวันของคุณให้ไปพบแพทย์ของคุณ
5. หลีกเลี่ยงการแต่งหน้าและการสวมคอนแทคเลนส์
หลีกเลี่ยงการแต่งหน้าหากคุณมีกุ้งยิง การแต่งหน้าอาจทำให้ดวงตาระคายเคืองมากยิ่งขึ้นและทำให้กระบวนการรักษาช้าลง คุณยังสามารถถ่ายโอนแบคทีเรียไปยังเครื่องสำอาง เครื่องมือของคุณและแพร่เชื้อไปยังตาอีกข้างของคุณได้ (6) ล้างแปรงที่ใช้ซ้ำได้เป็นประจำ ทิ้งผลิตภัณฑ์สำหรับดวงตาที่มีอายุมากกว่า 3 เดือน หากคุณใส่คอนแทคเลนส์ให้สวมแว่นตาจนกว่ากุ้งยิงจะหายดี แบคทีเรียจากกุ้งยิงสามารถเข้าไปที่หน้าสัมผัสและแพร่เชื้อได้ เปลี่ยนคอนแทคเลนส์ชุดใหม่เมื่อเป็นกุ้งเพื่อป้องกันการติดเชื้อซ้ำ
6. ใช้ยาปฏิชีวนะ
เพื่อช่วยให้กุ้งยิงหายไป คุณสามารถทายาปฏิชีวนะ OTC ในบริเวณนั้นได้ แต่ควรไปพบแพทย์ผิวหนังหรือหมอตาเพื่อรักษากุ้งยิงที่
- เจ็บปวดมากเกินไป
- รบกวนการมองเห็น
ในการใช้ยาปฏิชีวนะเหล่านี้ให้ดึงเปลือกตาที่ได้รับผลกระทบแล้วทาครีมประมาณหนึ่งด้านในเปลือกตา คุณสามารถซื้อยาปฏิชีวนะ OTC สำหรับกุ้งยิงได้ที่ร้านขายยาหรือทางออนไลน์ หลีกเลี่ยงการใช้สเตียรอยด์เฉพาะสำหรับกุ้งยิงของคุณ อาจทำให้เกิดผลข้างเคียง ตรวจสอบให้แน่ใจว่าผลิตภัณฑ์ใด ๆ ที่คุณใช้ทำขึ้น สามารถใช้ได้กับดวงตา นอกจากนี้ยังมีหลักฐานเพียงเล็กน้อยว่ายาหยอดตาปฏิชีวนะใช้ได้ผลกับกุ้งยิงที่อยู่ภายนอก
7. นวดบริเวณที่ต้องการระบายน้ำออก
คุณสามารถนวดบริเวณนั้นร่วมกับผ้าเช็ดทำความสะอาดเปลือกตาเพื่อช่วยระบายน้ำที่ขังอยู่ในบริเวณนั้น นวดเบา ๆ ด้วยมือที่สะอาด เมื่อกุ้งยิงหมดแล้วให้รักษาความสะอาดบริเวณนั้นและอย่าให้มีอะไรเข้าตา อย่าลืมหยุด ถ้านวดแล้วรู้สึกเจ็บ
8. รับการรักษาจากแพทย์ของคุณ
แพทย์ของคุณอาจสั่งยาปฏิชีวนะสำหรับการติดเชื้อแบคทีเรีย สำหรับการอักเสบแพทย์ของคุณอาจให้สเตียรอยด์เพื่อลดอาการบวม สำหรับกุ้งยิงที่อยู่ภายในหรือมีผลต่อการมองเห็นแพทย์ของคุณอาจระบายหนองออกอย่างมืออาชีพ
คุณจะป้องกันตากุ้งยิงได้อย่างไร?
การเป็นกุ้งยิงยังเพิ่มความเสี่ยงให้กับคุณอีกด้วย แบคทีเรียจำนวนมากในหนองสามารถแพร่กระจายไปปะปนอยู่กับสิ่งต่าง ๆ ที่คุณจับ และหากติดมือของคุณแล้วไปสัมผัสตาอีกข้างอาจทำให้กุ้งยิงก่อตัวขึ้นในตาอีกข้างของคุณได้ ดังนั้นเพื่อป้องกันตากุ้งยิง คุณควรทำดังต่อไปนี้ (6)
- ล้างมือด้วยสบู่และน้ำก่อนสัมผัสดวงตา
- ทำความสะอาดเปลือกตาโดยการนำสำลีจุ่มลงในน้ำอุ่นผสมสบู่อ่อน ๆ
- ล้างเครื่องสำอางรอบดวงตาทุกคืนก่อนนอน
- หลีกเลี่ยงการใช้ผ้าขนหนูร่วมกับคนที่เป็นกุ้งยิง แบคทีเรียที่ตกค้างอาจอยู่บนผ้าขนหนู แม้ว่าตากุ้งยิงจะไม่ติดต่อได้เมื่อสัมผัส แต่แบคทีเรียจำนวนมากที่กระจุกตัวอยู่บนผ้าขนหนูสามารถแพร่เชื้อได้
** อย่าบีบ หรือ สัมผัสกับตากุ้งยิง มันอาจจะดูน่าดึงดูด แต่การบีบจะทำให้มีหนองและอาจทำให้เชื้อแพร่กระจายได้ ไปพบแพทย์หากกุ้งยิงอยู่ด้านในเปลือกตาของคุณ แพทย์ของคุณอาจระบายกุ้งยิง ปกติอาการบวมของกุ้งยิงใช้เวลาประมาณ 3 วัน กุ้งยิงจะแตกออกและระบายหนองออกในที่สุด กุ้งยิงสามารถอยู่ได้ประมาณ 7 ถึง 10 วันด้วยการรักษาที่บ้านง่าย ๆ มันไม่ค่อยเป็นปัญหาทางการแพทย์ที่ร้ายแรงแต่อาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองได้ (1),(6)
อ้างอิง
(4) Molecular evidences of health benefits of drinking black tea