ไม่ว่าคุณจะเพิ่งติด “เครื่องมือจัดฟัน” เป็นครั้งแรก หรือคุณติดเครื่องมือจัดฟันมาหลายเดือนแล้ว ตอนนี้คุณคงรู้แล้วว่ามีบางสิ่งที่คุณควรหลีกเลี่ยงขณะใส่เครื่องมือจัดฟัน ไม่มีอะไรจะแย่ไปกว่าการกินอาหารที่ผิดวิธีจนทำให้ลวดบิด แบร็กเก็ตหลุด และต้องรอการนัดหมาย เพื่อให้เครื่องมือจัดฟันที่มีปัญหาของคุณได้รับการแก้ไข ที่แย่ไปกว่านั้นคือหลายคนอาจจะไม่รู้ว่ามีสาเหตุบางประการที่คุณสามารถสร้างความเสียหายให้กับเครื่องมือจัดฟันได้
คุณสงสัยไหมว่าปัญหาอะไรที่เราควรหลีกเลี่ยง ? นิสัยหรืออาหารอะไรที่เราควรเลิกทานขณะใส่เหล็กดัดฟัน ? และคุณจะป้องกันไม่ให้ตัวยึดหัก และลวดบิดงอได้อย่างไร ? โชคดีที่เราได้เขียนบทความนี้เพื่อตอบคำถามที่คนจัดฟันควรจะรู้ เพราะนอกจากคุณจะต้องเลือกสียางจัดฟันให้เหมาะสมแล้ว ยังมีข้อห้ามที่คุณต้องรู้เอาไว้ในขณะสวมใส่เครื่องมือจัดฟันด้วย ถ้าพร้อมแล้วก็ไปดูกันเลยค่ะ
1. อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง
การรับประทานอาหารที่ไม่ถูกต้องเป็นสาเหตุส่วนใหญ่ที่ทำให้เครื่องมือจัดฟันของคุณเสียหาย คุณไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนหรือเลิกทานอาหารทั้งหมด แต่คุณอาจจะต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่าง ได้แก่
การเคี้ยวหมากฝรั่ง
ในขณะที่ใส่เครื่องมือจัดฟันคุณควรอยู่ให้ห่างจากของเหนียว ๆ โดยเฉพาะหมากฝรั่ง เพราะหมากฝรั่งจะไปเกาะติดฟันของคุณ และแน่นอนมันจะไปยึดติดกับเหล็กจัดฟันและอาจทำให้เกิดความเสียหายได้ สิ่งที่ร้ายแรงในการเคี้ยวหมากฝรั่งตอนจัดฟันคือหมากฝรั่งอาจจะดึงแบร็กเก็ตและแถบลวดออกมาจากแนวฟันได้
การเคี้ยวน้ำแข็ง
การเคี้ยวน้ำแข็งของคุณ มันไม่เพียงแต่ทำให้เครื่องมือจัดฟันของคุณได้รับความเสี่ยงเท่านั้น แต่ยังทำให้ฟันของคุณเสียหายอีกด้วย น้ำแข็งนั้นมีความแข็งมาก และยิ่งน้ำแข็งชิ้นใหญ่เท่าไหร่ คุณก็ควรหลีกเลี่ยงการเคี้ยวมันมากขึ้นเท่านั้น
อาหารแข็งและกรุบกรอบ
ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีความแข็งและกรุบกรอบในขณะที่คุณใส่เหล็กดัดฟัน ซึ่งรวมถึงอาหารทอด ผลไม้ และอื่น ๆ ที่เคี้ยวได้ยาก อาหารเหล่านี้บางอย่างยังสามารถทานได้ แต่คุณอาจต้องหั่นเป็นชิ้นก่อน เช่น แอปเปิ้ล ฝรั่ง และแครอท เพื่อให้ทานได้ง่ายขึ้น เพื่อลดความเสี่ยงที่อาจทำให้เครื่องมือจัดฟันของคุณเสียหาย
อาหาที่มีความเหนียว
อาหารที่มีความเหนียวบางอย่างที่คุณควรหลีกเลี่ยง อาทิเช่น ทุเรียนกวน ช็อกโกแลต และกาละแม เป็นต้น ซึ่งสิ่งที่ดีที่สุดในการหลีกเลี่ยงอาหารเหนียวคืออาหารที่มีความเหนียวส่วนใหญ่จะเต็มไปด้วยน้ำตาล ดังนั้นไม่เพียงแต่จะทำให้สุขภาพของเหล็กดัดฟันและฟันดีขึ้น แต่คุณยังมี สุขภาพโดยรวมและความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นด้วย น้ำตาลนำไปสู่ปัญหาสุขภาพมากมายหลายอย่างทั้ง การเพิ่มน้ำหนัก โรคเบาหวาน ฟันผุ ปัญหาทางประสาท ความวิตกกังวล ภาวะทุพโภชนาการ โรคอ้วน โรคหัวใจ หลอดเลือด โรคตับ และภาวะสุขภาพอื่น ๆ อีกมากมาย (1),(2)
อาหารที่สามารถเข้าสู่ร่องฟันได้
หากมีอาหารติดอยู่ในร่องฟันคุณจะต้องกำจัดอาหารเหล่านั้นออกจากร่องฟันของคุณให้หมด ขณะใส่เหล็กดัดฟันการทานข้าวโพดจากฝักจะเป็นที่รู้กันทั่วไปว่าสามารถทำให้เหล็กดัดฟันเสียหายได้ นอกจากนี้มะม่วง ป๊อปคอร์น และแครกเกอร์ที่มีเนื้อเหนียวก็สามารถเข้าไปติดในร่องฟันได้เช่นกัน ทางที่ดีควรหลีกเลี่ยงอาหารเหล่านี้และหากมีอะไรเข้าฟันให้พยายามบ้วนปากทันที
2. อย่าใช้ฟันของคุณเป็นเครื่องมือในการแกะของ
ไม่ว่าคุณจะใส่เหล็กดัดฟันหรือไม่ก็ตามคุณไม่ควรใช้ฟันเปิดขวดหรือฉีกถุงใด ๆ เลย เราควรใช้ฟันเพียงแค่รับประทานอาหารเท่านั้น
3. งดการดื่มน้ำอัดลม
น้ำอัดลม มีน้ำตาลและคาร์บอเนตที่มากเกินไป ซึ่งสามารถทำลายกาวที่ยึดยางจัดฟันของคุณได้ สิ่งนี้จะทำให้เกิดความเสียหายกับเครื่องมือจัดฟันและยังเพิ่มโอกาสในการเกิดฟันผุอีกด้วย (3) เนื่องจากน้ำตาลสามารถเกาะอยู่ใต้แบร็กเก็ตได้ด้วย
4. อย่าลืมกิจวัตรของการใส่เครื่องมือจัดฟัน
เมื่อจัดฟันมีหลายกิจกรรมที่เราต้องทำมากขึ้น หากคุณจัดฟันไปสักระยะจะมีการเพิ่มยางดึงฟันเข้ามาเพื่อให้ฟันของคุณเข้าที่มากขึ้น ยางดึงฟันนั้นจำเป็นต้องสวมใส่ตลอดเวลาเพื่อช่วยในการเคลื่อนไหวของขากรรไกร แต่คุณจำเป็นต้องถอดยางดึงฟันออกก่อนรับประทานอาหารเพื่อให้สามารถทานอาหารได้อย่างสะดวกสบายมากขึ้น
5. ห้ามการเคี้ยวอะไรก็ตามที่ไม่ใช่อาหาร
เนื่องจากความกังวลใจและความวิตกกังวลหลายคนจึงมักจะเคี้ยวของแปลก ๆ สำหรับบางคนมันอาจจะช่วยคลายความกังวล และความเบื่อหน่ายได้ก็จริง แต่มันไม่เป็นผลดีต่อฟันของคุณเลย ฉะนั้นคุณควรหลีกเลี่ยงการเคี้ยวของที่ไม่ใช่อาหาร หรือแม้ต่อการกัดเล็บ เพราะมันไม่เพียงแต่ไม่ถูกสุขอนามัยเท่านั้น แต่ยังเป็นอันตรายต่อฟันของคุณอีกด้วย
6. ควรระมัดระวังในการออกกำลังกาย เล่นกีฬา
สิ่งหนึ่งที่คุณควรหลีกเลี่ยงขณะใส่อุปกรณ์จัดฟันคือการเล่นกีฬาที่มีความเสี่ยงต่อฟัน เช่น การชกมวย และเทควันโด อย่างไรก็ตามหากคุณจำเป็นต้องเล่นกีฬาคุณจะต้องสวมอุปกรณ์ป้องกันช่องปากไว้ก่อน หากคุณเป็นนักกีฬาในด้านนี้โดยเฉพาะทันตแพทย์จัดฟันของคุณจะออกแบบที่ปิดปากพิเศษสำหรับคุณเพื่อให้คุณสามารถเล่นกีฬาที่คุณรักต่อไปได้ สิ่งหนึ่งที่ควรคำนึงถึงก็คือหากคุณกำลังเล่นกีฬาที่มีความเสี่ยงสูงที่จะสัมผัสใบหน้า คุณอาจต้องการลดความเสี่ยงเหล่านั้นด้วยการเปลี่ยนตำแหน่งผู้เล่น สวมหมวกนิรภัย หรือหยุดพักการเล่น
7. การนอนกัดฟัน
การนอนกัดฟันเป็นเรื่องปกติของคนทั่วไป นี่เป็นการตอบสนองต่อความเครียดที่พบบ่อยสำหรับคนส่วนใหญ่ และวิธีเดียวที่จะลดอาการนี้ได้คือการลดระดับความเครียดของคุณ มีบางวิธีที่จะจัดการกับการนอนกัดฟันให้ดีขึ้นได้ เช่น การสวมฟันยางกันกระแทกในขณะที่คุณนอนหลับ นอกจากนี้ทันตแพทย์จัดฟันของคุณยังสามารถสร้างอุปกรณ์ป้องกันฟันที่สมบูรณ์แบบเพื่อให้คุณสามารถรักษาฟันและจัดฟันได้อย่างปลอดภัยในขณะที่คุณนอนหลับด้วย
อ้างอิง
(2) Get the Facts: Added Sugars and Consumption
(4) Teeth Grinding: Is Emotional Stability related to Bruxism?