เหา – วิธีกำจัด เหา และ ไข่เหา ให้หายขาด

เหาคืออะไรและต้องทำการรักษาอย่างไร
เหาคืออะไรและต้องทำการรักษาอย่างไร

การเป็นเหาถือว่าเป็นปัญหาระดับชาติของพ่อแม่ค่ะ เพราะเด็ก ๆ ในวัยเล็กมักจะเป็นเหากันมาก เพราะเหาอาศัยความอบอุ่นจากศีรษะในการฟักไข่ เหาไม่มีปีกหรือขากระโดด ดังนั้นพวกมันจึงไม่สามารถบินหรือกระโดดจากหัวหนึ่งไปอีกหัวได้ มันสามารถคลานได้เพียงอย่างเดียวเท่านั้น เหามักพบได้บ่อยโดยเฉพาะในเด็กอายุระหว่าง 3 ถึง 12 ปี แม้ว่าจะไม่มีตัวเลขที่แน่นอน แต่คาดว่าประมาณ 1 ถึง 3% ของเด็กทั้งหมดในเยอรมนีมีเหา (1) ส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตรายแต่สามารถอยู่ในเส้นผมได้เป็นเวลานาน หากไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้เกิดการระคายเคืองและน่าหงุดหงิดในการจัดการ

เหาเป็นแมลงขนาดเล็กที่ไม่มีปีก พวกมันอาศัยอยู่ท่ามกลางเส้นผมของมนุษย์และกินเลือดจากหนังศีรษะ (1),(2) เหาเป็นปัญหาที่พบบ่อยโดยเฉพาะกับเด็ก ๆ แพร่กระจายจากคนสู่คนได้ง่ายและบางครั้งก็ยากที่จะกำจัด การกัดของเหาอาจทำให้หนังศีรษะของเด็กคัน ระคายเคืองและการเกาอาจทำให้ติดเชื้อได้

เหาเป็นสิ่งที่น่ารำคาญแต่ไม่เป็นอันตรายและไม่แพร่กระจายโรค เหาไม่ใช่สัญญาณของสุขอนามัยที่ไม่ดีแต่เหาต้องการเลือดและไม่สนใจว่ามันมาจากคนที่สะอาดหรือสกปรก เราควรรักษาเหาทันทีเมื่อเป็นเพื่อป้องกันไม่ให้แพร่กระจาย วันนี้เราจะบอกสิ่งที่คุณควรรู้เกี่ยวกับเหาและวิธีการรักษาค่ะ

ประเภทของเหา

  • เหาที่ศีรษะ เหาเหล่านี้พบได้บนหนังศีรษะของคุณ มองเห็นได้ง่ายที่สุดที่ท้ายทอยและเหนือหู
  • เหาที่ร่างกาย เหาเหล่านี้อาศัยอยู่ในเสื้อผ้าและบนเครื่องนอนและเคลื่อนเข้าสู่ผิวหนังของคุณเพื่อหาอาหาร เหาตามร่างกายส่วนใหญ่มักส่งผลกระทบต่อผู้ที่มักไม่อาบน้ำหรือไม่ซักทำความสะอาดเสื้อผ้า
  • โลน เหาชนิดนี้เกิดขึ้นที่ผิวหนังและขนของบริเวณหัวหน่าวแต่ไม่ค่อยพบบนขนหน้าอก คิ้วหรือขนตา ผู้คนสามารถมีสุขอนามัยส่วนบุคคลที่ดี ยังสามารถติดเหาได้ หากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องสิ่งนี้อาจกลายเป็นปัญหาซ้ำซากได้

อาการของเหาและข้อสังเกตของการเป็นเหา

เหามักไม่สามารถสังเกตเห็นได้ในทันที ฉะนั้นคุณต้องสังเกตุจากอาการ ดังนี้ (1),(2)

  • อาการคันอย่างรุนแรงบนหนังศีรษะ ร่างกายหรือบริเวณอวัยวะเพศ
  • รู้สึกจั๊กจี้จากการเคลื่อนไหวของเส้นผม
  • เห็นเหาบนหนังศีรษะ ร่างกาย เสื้อผ้าหรือขนตามร่างกายหรืออื่น ๆ เหาตัวเต็มวัยอาจมีขนาดประมาณเมล็ดงาหรือใหญ่กว่าเล็กน้อย
  • เห็นไข่เหาบนเส้นผม แน่นอนว่ามันอาจมองเห็นได้ยากเนื่องจากมีขนาดเล็กมาก แต่ให้สังเกตจุดบริเวณหูและท้ายทอยง่ายที่สุด บางครั้งรังแคอาจถูกเข้าใจผิดว่าเป็นเหาแต่เหาต่างจากรังแคตรงที่ไม่สามารถใช้แปรงผมแปรงออกได้
  • มีแผลที่หนังศีรษะ คอและไหล่ การเกาอาจทำให้เกิดตุ่มแดงเล็ก ๆ ซึ่งบางครั้งอาจติดเชื้อแบคทีเรียได้
  • มีรอยกัดโดยเฉพาะบริเวณเอว ขาหนีบ ต้นขา ส่วนบนและบริเวณหัวหน่าว
อาการคันอย่างรุนแรงบนหนังศีรษะ

สาเหตุของการเป็นเหา

เหากินเลือดของมนุษย์และสามารถเข้าไปอยู่ในเส้นผมบนศีรษะ ร่างกาย และบริเวณหัวหน่าวของมนุษย์ได้ เหาตัวเมียสร้างสารเหนียวที่ยึดไข่แต่ละฟองเข้ากับโคนขนอย่างแน่นหนา ไข่จะฟักใน 6 ถึง 9 วัน คุณสามารถติดเหาได้โดยสัมผัสกับเหาหรือไข่ของมัน เหาไม่สามารถกระโดดหรือบินได้ แต่พวกมันสามารถแพร่กระจายได้ผ่านแหล่งต่อไปนี้ (3),(4)

  • การสัมผัสแบบตัวต่อตัว สิ่งนี้อาจเกิดขึ้นเมื่อเด็กหรือสมาชิกในครอบครัวเล่นหรือโต้ตอบอย่างใกล้ชิด
  • ความใกล้ชิดของข้าวของที่เก็บไว้ การเก็บเสื้อผ้าที่มีเชื้อโรครบกวนไว้ในตู้เสื้อผ้า ตู้เก็บของหรือตะขอเกี่ยว โดยเก็บของใช้ส่วนตัว เช่น หมอน ผ้าห่ม หวีและของเล่นยัดไส้ไว้ใกล้ ๆ บ้านอาจทำให้เหาแพร่กระจายได้
  • ของใช้ที่แบ่งปันระหว่างเพื่อนหรือสมาชิกในครอบครัว ซึ่งอาจรวมถึงเสื้อผ้า หูฟัง แปรง หวี ของตกแต่ง ผ้าเช็ดตัว ผ้าห่ม หมอนและตุ๊กตาของเล่น
  • สัมผัสกับเฟอร์นิเจอร์ที่ปนเปื้อน การนอนบนเตียงหรือนั่งบนเฟอร์นิเจอร์ที่หุ้มด้วยผ้าซึ่งเพิ่งใช้โดยคนที่เป็นเหาสามารถแพร่กระจายตัวเหาได้ เพราะเหาสามารถมีชีวิตอยู่ได้ 1-2 วันหลังจากออกจากร่างกาย
  • การติดต่อทางเพศ เหามักแพร่กระจายผ่านการมีเพศสัมพันธ์และมักส่งผลต่อผู้ใหญ่ เหาที่พบในเด็กอาจเป็นสัญญาณของการมีเพศสัมพันธ์หรือการล่วงละเมิด

การป้องกัน

เป็นการยากที่จะป้องกันการแพร่กระจายของเหาในเด็กในสถานดูแลเด็กและสถานศึกษา เพราะมีการสัมผัสใกล้ชิดระหว่างเด็ก ๆ และสิ่งของที่เขาใช้อยู่ตลอดเวลา เหาสามารถแพร่กระจายได้ง่ายบางครั้งเหามันไม่ได้สะท้อนถึงนิสัยด้านสุขอนามัยของคุณหรือของลูก ๆ ของคุณและไม่ใช่ความล้มเหลวในส่วนของคุณในฐานะพ่อแม่หากลูกของคุณเป็นเหา ผลิตภัณฑ์ที่ไม่ต้องสั่งโดยแพทย์บางชนิดอ้างว่าสามารถกำจัดเหาได้ แต่จำเป็นต้องมีการวิจัยทางวิทยาศาสตร์เพิ่มเติมเพื่อพิสูจน์ความปลอดภัยและประสิทธิผล

การศึกษาขนาดเล็กจำนวนหนึ่งแสดงให้เห็นว่าส่วนผสมในผลิตภัณฑ์เหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นน้ำมันจากพืช เช่น มะพร้าว มะกอก โรสแมรี่ และน้ำมันต้นชาอาจช่วยขับไล่เหาได้ (2),(5) อย่างไรก็ตามผลิตภัณฑ์เหล่านี้จัดอยู่ในประเภท “ธรรมชาติ” ดังนั้นจึงไม่ได้รับการควบคุมโดยสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ความปลอดภัยและประสิทธิผลยังไม่ผ่านการทดสอบตามมาตรฐาน FDA จนกว่าการวิจัยเพิ่มเติมจะพิสูจน์ประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ป้องกันเหา วิธีที่ดีที่สุดคือดำเนินการอย่างละเอียดเพื่อกำจัดเหาและไข่ของมันเพื่อที่คุณจะได้ไม่ต้องจัดการกับเหาอีกต่อไป (3)

  • ขอให้ลูกของคุณหลีกเลี่ยงการสัมผัสตัวต่อตัวกับเพื่อนร่วมชั้นระหว่างการเล่นและกิจกรรมอื่น ๆ
  • แนะนำให้บุตรหลานของคุณไม่ให้ใช้สิ่งของส่วนตัว เช่น หมวก ผ้าพันคอ เสื้อโค้ท หวี แปรง เครื่องประดับผมและหูฟัง
  • บอกบุตรหลานของคุณให้หลีกเลี่ยงใช้เสื้อผ้าร่วมกันเพราะเหาอาจจะติดอยู่ในเสื้อผ้าเหล่านั้นและเผยแพร่มาสู่เรา

อย่างไรก็ตามการคาดหวังว่าคุณและลูกของคุณจะสามารถกำจัดการสัมผัสได้ทุกประเภทซึ่งอาจส่งผลให้เกิดการแพร่กระจายของเหา ลูกของคุณอาจมีไข่เหาในเส้นผมของเขาหรือเธอ แต่ไม่จำเป็นต้องเป็นเหา ไข่เหาบางส่วนเป็นไข่เปล่า อย่างไรก็ตามควรกำจัดตัวเหาขนาดใหญ่เพื่อป้องกันความเป็นไปได้ในการฟักไข่และเพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำ

วิธีกำจัดเหา

คุณสามารถรักษาเหาได้โดยไม่ต้องไปพบแพทย์และรักษาเหาทันทีที่คุณสังเกตเห็น คุณควรตรวจสอบทุกคนในบ้านและเริ่มรักษาทุกคนที่เป็นเหาในวันเดียวกัน ไม่จำเป็นต้องให้ลูกของคุณออกจากโรงเรียนหากพวกเขามีเหา โดยวิธีแก้ง่าย ๆ มีดังนี้

1. สางเหาออกด้วยหวี

เหาและไข่เหาสามารถกำจัดได้โดยการสางเหาออก คุณควรลองใช้วิธีนี้ก่อน คุณสามารถซื้อหวีชนิดพิเศษได้ทางออนไลน์หรือจากร้านขายยาเพื่อกำจัดเหาและไข่เหา มันอาจมีคำแนะนำในชุดแต่โดยปกติคุณจะต้องทำตามขั้นตอนดังต่อไปนี้ (6)

    • สระผมด้วยแชมพูธรรมดา
    • ทาครีมนวดผมเยอะ ๆ (ครีมนวดผมจะทำให้เหาลื่น)
    • หวีผมทั้งศีรษะตั้งแต่รากจรดปลาย

โดยปกติจะใช้เวลาประมาณ 10 นาทีในการหวีผมสั้นและ 20 ถึง 30 นาที สำหรับผมยาวชี้ฟูหรือหยิก อย่าลืมสางเหาออกด้วยหวีในวันที่ 1, 5, 9 และ 13 เพื่อจับเหาที่เพิ่งฟักออกมา ตรวจสอบอีกครั้งว่าผมของทุกคนปราศจากเหาในวันที่ 17

สางเหาออกด้วยหวี

2.โลชั่นและสเปรย์ยา

ก่อนอื่นอย่าลืมขอคำแนะนำจากเภสัชกร หากคุณลองสางเหาออกด้วยหวีเป็นเวลา 17 วัน แต่ลูกของคุณยังมีเหาอยู่ พวกเขาอาจแนะนำให้ใช้โลชั่นและสเปรย์ยา สิ่งเหล่านี้สามารถฆ่าเหาได้ในผมทุกประเภทและคุณสามารถซื้อได้จากร้านขายยา ซูเปอร์มาร์เก็ตหรือทางออนไลน์ เหาควรจะตายภายในหนึ่งวัน โลชั่นและสเปรย์บางชนิดมาพร้อมกับหวีเพื่อกำจัดเหาและไข่ที่ตายแล้ว การรักษาบางอย่างจำเป็นต้องทำซ้ำหลังจากหนึ่งสัปดาห์เพื่อฆ่าเหาที่เพิ่งฟักออกมา หากโลชั่นหรือสเปรย์ไม่ได้ผล ให้พูดคุยกับเภสัชกรเกี่ยวกับการรักษาอื่น ๆ ไม่แนะนำให้ใช้การรักษาบางอย่างเนื่องจากไม่น่าจะได้ผล (6)

โลชั่นและสเปรย์ยา

ตัวอย่างเช่น

    • ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของเพอร์เมทริน
    • หวีไฟฟ้าสำหรับเหา
    • การบำบัดด้วยน้ำมันจากต้นไม้และพืช เช่น ทีทรีออยล์ น้ำมันยูคาลิปตัสและการรักษาด้วยสมุนไพรอย่างน้ำมันลาเวนเดอร์ (2)

อ้างอิง 

(1) Head lice: Overview

(2) Head Lice

(3) How to manage head lice

(4) Head Lice (Prevention & Control)

(5) Activity of tea tree oil and nerolidol alone or in combination against Pediculus capitis (head lice) and its eggs

(6) Head lice and nits