8 อาหารและเครื่องดื่มที่คุณควรหลีกเลี่ยง ถ้าหากคุณเป็นโรคข้ออักเสบ !

“โรคข้ออักเสบ” เป็นภาวะสุขภาพทั่วไปที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบเรื้อรังในข้อต่อของคุณ ซึ่งอาการนี้จะทำให้เกิดความเจ็บปวดและความเสียหายต่อข้อต่อ กระดูกและส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย ทั้งนี้ทั้งนั้นก็ขึ้นอยู่กับชนิดของโรคข้ออักเสบด้วยค่ะ ปกติแล้ว โรคข้อเข่าเสื่อมที่ไม่เกิดการอักเสบ เป็นอาการที่พบได้บ่อยที่สุด รองลงมาคือโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (RA) และโรคข้ออักเสบสะเก็ดเงิน สุดท้ายคือโรคที่พบบ่อยมากในไทยนั่นก็คือ โรคเกาต์ ค่ะ ซึ่งปัจจุบันมีการวิจัยแสดงให้เห็นว่า การลดการบริโภคอาหาร เช่น การลดหรือเลิกทานอาหารและเครื่องดื่มบางชนิด อาจลดความรุนแรงของอาการในผู้ที่เป็นโรคข้ออักเสบและโรคข้อเข่าเสื่อมได้ รวมทั้งยังสามารถปรับปรุงคุณภาพชีวิตโดยรวมได้ด้วย (1) และข้อมูลต่อไปนี้ก็เป็นข้อมูลของอาหารและเครื่องดื่ม 8 ชนิด ที่คุณควรหลีกเลี่ยงถ้าหากคุณเป็นโรคข้ออักเสบ !

1. จำกัดการบริโภคน้ำตาล

คุณควรจำกัดการบริโภคน้ำตาลอยู่เสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าคุณมีโรคข้ออักเสบ น้ำตาลในปริมาณสูงจะพบได้ในลูกอม น้ำอัดลม ไอศกรีม และอาหารอื่น ๆ มากมาย การศึกษาในคน 217 คนที่เป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ระบุว่า ในบรรดาอาหาร 20 ชนิด โซดาหวาน และของหวาน สามารถทำให้อาการแย่ลงได้ ยิ่งไปกว่านั้นเครื่องดื่มที่มีน้ำตาล อาทิเช่น น้ำอัดลม อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคข้ออักเสบได้อย่างมาก (2) ตัวอย่างเช่น ในการศึกษาผู้ใหญ่ 1,209 คน ที่มีอายุระหว่าง 20-30 ปี ผู้ที่ได้ดื่มเครื่องดื่มรสฟรุกโตส 5 ครั้งต่อสัปดาห์ หรือมากกว่านั้น มีแนวโน้มที่จะเป็นโรคข้ออักเสบถึง 3 เท่า เมื่อเทียบกับผู้ที่ดื่มเครื่องดื่มรสหวานน้อย หรือไม่ดื่มเลย (3) นอกจากนี้การศึกษาขนาดใหญ่ในผู้หญิงเกือบ 200,000 คนได้เชื่อมโยงการบริโภคโซดาหวานเป็นประจำ ซึ่งมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (Rheumatoid Arthritis) เพิ่มมากขึ้น (4)

2. เนื้อแปรรูปและเนื้อแดง

งานวิจัยบางชิ้นกล่าวว่าเนื้อแดงและเนื้อแปรรูปสามารถทำให้การอักเสบของโรคข้ออักเสบเพิ่มขึ้นได้ ตัวอย่างเช่น การทานอาหารที่มีเนื้อแปรรูปและเนื้อแดงในปริมาณมาก แสดงให้เห็นถึงระดับการอักเสบที่สูง เช่น อินเตอร์ลิวคิน-6 (IL-6) โปรตีน C-reactive (CRP) และโฮโมซิสเทอีน (5),(6) การศึกษาใน 217 คนที่เป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ที่กล่าวถึงข้างต้นยังพบว่าเนื้อแดงมักทำให้อาการของโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์แย่ลง นอกจากนี้การศึกษาใน 25,630 คนระบุว่าการบริโภคเนื้อแดงเยอะเกินไปอาจเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อโรคข้ออักเสบ (2),(7) ในทางกลับกันอาหารที่เน้นพืชเป็นหลักซึ่งไม่รวมเนื้อแดงสามารถช่วยให้อาการของโรคข้ออักเสบดีขึ้น (5)

3. อาหารที่มีกลูเตน

กลูเตนเป็นกลุ่มของโปรตีนในข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย์ ข้าวไรย์ และทริติเคลี (ลูกผสมระหว่างข้าวสาลีกับข้าวไรย์) งานวิจัยบางชิ้นกล่าวว่าการทานอาหารเหล่านี้ทำให้เกิดการอักเสบที่เพิ่มขึ้น แต่การทานอาหารที่ปราศจากกลูเตนอาจช่วยบรรเทาอาการข้ออักเสบได้ (8),(9) ยิ่งไปกว่านั้น ผู้ที่เป็นโรคเซลิแอคมีความเสี่ยงที่จะเป็นรคข้ออักเสบรูมาตอยด์มากขึ้น ในทำนองเดียวกันผู้ที่เป็นโรคภูมิต้านตนเองเช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ สามารถเป็นโรคเซลิแอคสูงกว่าประชากรทั่วไป (10),(11) ดังนั้นก็ควรทานอาหารที่ปราศจากกลูเตน มันจะช่วยลดอาการของโรคและการอักเสบได้ดีขึ้นค่ะ (9),(12)

4. อาหารแปรรูป

อาหารแปรรูปพิเศษ เช่น ฟาสต์ฟู้ด ซีเรียลสำหรับมื้อเช้า และขนมอบ มักมีธัญพืชขัดสี น้ำตาล สารกันบูด และส่วนผสมที่มันอาจก่อให้เกิดการอักเสบสูง ซึ่งทั้งหมดนี้อาจทำให้อาการของโรคข้ออักเสบแย่ลง การวิจัยชี้ให้เห็นว่าอาหารแปรรูปจำนวนมากอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ โดยมีส่วนทำให้เกิดการอักเสบและเพิ่มปัจจัยเสี่ยงของโรคอ้วน (13),(14) ยิ่งไปกว่านั้นในการศึกษาในผู้ที่เป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์จำนวน 56 คน ผู้ที่รับประทานอาหารแปรรูปพิเศษในปริมาณที่สูงขึ้นพบว่ามีปัจจัยเสี่ยงของโรคหัวใจเพิ่มขึ้น รวมทั้งระดับ Glycated Hemoglobin (HbA1c) ที่สูงขึ้น ซึ่งเป็นเครื่องหมายของการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด (15) ด้วยเหตุนี้อาหารแปรรูปอาจทำให้สุขภาพโดยรวมของคุณแย่ลงและเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคอื่น ๆ

5. แอลกอฮอล์

เนื่องจากแอลกอฮอล์อาจทำให้อาการของโรคข้ออักเสบแย่ลง ผู้ที่เป็นโรคข้ออักเสบควรหลีกเลี่ยง การศึกษาใน 278 คนที่มีอาการของโรคไขข้ออักเสบเรื้อรังที่เกี่ยวข้องกับกระดูกสันหลัง (Axial Spondyloarthritis) พบว่า การดื่มแอลกอฮอล์จะเพิ่มความเสียหายของโครงสร้างกระดูกสันหลัง (16) การศึกษาบางส่วนยังแสดงให้เห็นอีกว่าการดื่มแอลกอฮอล์อาจเพิ่มความถี่และความรุนแรงของการเกิดโรคเกาต์ด้วย (17),(18) นอกจากนี้การบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เรื้อรัง มันยังสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของโรคข้อเข่าเสื่อมด้วย (19),(20)

6. น้ำมันพืชบางชนิด

อาหารที่มีไขมันโอเมก้า 6 สูง และไขมันโอเมก้า 3 ต่ำ อาจทำให้อาการของโรคข้อเข่าเสื่อมและโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์แย่ลง (21),(22) แต่ไขมันเหล่านี้ก็มีความจำเป็นต่อสุขภาพ อย่างไรก็ตามอัตราส่วนที่ไม่สมดุลของโอเมก้า 6 ต่อ โอเมก้า 3 ในอาหารตะวันตกส่วนใหญ่อาจเพิ่มการอักเสบได้ (23) ดังนั้นการลดการบริโภคอาหารที่มีไขมันโอเมก้า 6 สูง ๆ เช่น น้ำมันพืช แต่เพิ่มการบริโภคอาหารที่มีโอเมก้า 3 เช่น ปลาที่มีไขมันสูง อาจช่วยให้อาการของโรคข้ออักเสบดีขึ้นได้ค่ะ (22)

7. อาหารที่มีโซเดียมสูง

การลดโซเดียมหรือเกลืออาจเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับผู้ที่เป็นโรคข้ออักเสบ โดยอาหารที่มีกลือสูง ๆ ได้แก่ กุ้ง ซุปกระป๋อง พิซซ่า ชีสบางชนิด เนื้อสัตว์แปรรูป และสินค้าแปรรูปอื่นๆ อีกมากมาย การศึกษาด้วยหนูพบว่า โรคข้ออักเสบจะรุนแรงมากหากหนูได้รับอาหารที่มีโซเดียมสูง ซึ่งมากกว่าในอาหารที่มีระดับโซเดียมปกติ (24) นอกจากนี้ จากการศึกษาในหนู 62 วันจะพบว่า การรับประทานอาหารที่มีโซเดียมต่ำสามารถช่วยลดความรุนแรงของโรคข้ออักเสบได้เมื่อเทียบกับอาหารที่มีเกลือสูง หนูที่รับประทานอาหารที่มีเกลือต่ำมีการสลายตัวของกระดูกอ่อนและการทำลายกระดูกน้อยกว่าด้วย (25) ดังนั้นควรทานโซเดียมให้น้อยลงค่ะ

8. อาหารที่มี AGE สูง

อาหารที่มี AGE สูง – สเต๊ก ไก่ทอด ฮอทดอก เฟรนช์ฟรายส์

Advanced glycation end products (AGEs) เป็นโมเลกุลที่สร้างขึ้นจากปฏิกิริยาระหว่างน้ำตาลกับโปรตีน หรือไขมัน พวกมันมีอยู่ตามธรรมชาติในเนื้อสัตว์ที่ยังไม่ได้ปรุงและสามารถเกิดขึ้นจากวิธีการทำอาหารบางอย่าง (26) เช่น เนื้อสัตว์ไขมันสูงที่ผ่านการทอด คั่ว หรือย่าง อยู่ในอาหารหมวดนี้ ดังนั้นอาหารอย่างเบคอน สเต๊ก ไก่ทอด ฮอทดอก เฟรนช์ฟรายส์ อเมริกันชีส มาการีน และมายองเนส เป็นอาหารอุดมไปด้วย AGEs ซึ่งเมื่อ AGEs เข้าไปสะสมในร่างกายในปริมาณมาก ความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชัน อาจทำให้การอักเสบอาจเกิดขึ้นได้ ความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชันและการเกิด AGE เชื่อมโยงกับความก้าวหน้าของโรคในผู้ที่เป็นโรคข้ออักเสบ (27),(28) ในความเป็นจริงผู้ที่เป็นโรคข้ออักเสบจากการอักเสบได้รับการแสดงว่ามีระดับ AGEs ในร่างกายสูงกว่าคนที่ไม่มีโรคข้ออักเสบ การสะสมของอายุในกระดูกและข้อต่อ อาจมีบทบาทในการพัฒนาและความก้าวหน้าของโรคข้อเข่าเสื่อม (29),(30) การเปลี่ยนอาหาร AGE สูงด้วยอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ เช่น ผัก ผลไม้ อาหารมังสวิรัติ พืชตระกูลถั่ว และอาหารเสริมเพื่อสุขภาพ เช่น ปลา อาจลดปริมาณ AGE ทั้งหมดในร่างกายของคุณ (27)